ولادت امام محمد باقر(ع)

امام محمدباقر علیه السّلام ، امام پنجم شیعیان بنا به روایتى در سوم صفر سال 57 در مدینه منوره دیده به جهان گشودو جهان هستى را با نور خود روشن ساخت .

ولى این تاریخ ، مورد اتفاق تاریخ ‌نگاران و سیره نویسان نیست . زیرا برخى از آنان ، میلاد با سعادت محمدباقر علیه السّلام را اول ماه رجب سال 57 هجرى قمرى مى دانند.

بیشتر مورخان گفته اند که سال تولدش 57 قمرى بوده است . بنابراین وى چهار سال پیش از واقعه کربلا به دنیا آمد و همراه پدر بزرگوارش در این واقعه جان سوز حضور داشت .

پدرش امام على بن الحسین علیه السّلام ، معروف به سجاد و زین العابدین ، و مادرش فاطمه بنت الحسن المجتبى علیه السّلام ، معروف به امّالحسن و امّ عبدالله مى باشند.

چون نَسَب شریف امام محمدباقر علیه السّلام ، هم از پدر و هم از مادر به امام امیرالمؤ منین علیه السّلام و فاطمه زهرا سلام الله علیها  مى رسد، به ایشان علوى بین علویین و فاطمى بین فاطمیین گفته مى شود. امام محمدبن على علیه السّلام ، مکنّى به ابوجعفر و ملقب به باقرالعلم و باقرالعلوم مى باشد.

این امام همام پس از شهادت پدر ارجمندش امام زین العابدین علیه السّلام در سال 95 قمرى ، به مقام عظماى ولایت و امامت شیعیان رسید وپیروان اهل بیت علیهم السّلام را در آن دریاى مواج سیاسى و نظامى عصر خویش و هرج ومرج هاى آخر حکومت امویان ، به نیکى هدایت و رهبرى کرد. با این که میان رحلت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و تولد امام محمدباقر علیه السّلام به مدت 47 سال فاصله بود، در عین حال آن حضرت ، سلام گرم و دلنشین پیامبر صلّى اللّه علیه و آله را از سوى جابربن عبدالله انصارى دریافت کرد.

جابربن عبدالله که یکى از یاران رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و از محبان اهل بیت علیهم السّلام بود، در سنین کودکى و نوَجوانى امام محمدباقر علیه السّلام ، وى را در آغوش گرفت و سلام پیامبر صلّى اللّه علیه و آَله را به وى ابلاغ کرد.

امام محمدباقر علیه السّلام از آغاز زندگى تا شهادت خویش با 11 تن از خلفا معاصر بود که همه آنان ، جز یکى از طایفه خبیثه بنى امیه بودند.

سرانجام این امام همام در هفتم ذى الحجه ، و به روایتى در ربیع الاول سال 114 قمرى در 57 سالگى به وسیله زهرى که ابراهیم بن ولید بن عبدالملک ، در ایام خلافت هشام بن عبدالملک ، به آن حضرت خورانیده بود، به شهادت رسید و در قبرستان بقیع ، در کنار پدرش امام زین العابدین علیه السّلام و جدّ مادرى اش امام حسن مجتبى علیه السّلام به خاک سپرده شد.

شیخ ‌مفید متوفاى سال 413 قمرى  در کتاب اءلارشاد، درباره مقام و شخصیت امام محمدباقر علیه السّلام مى گوید: حضرت باقر که نام شریفش محمّد بن على بن الحسین علیه السّلام است ، از میان تمام برادرانش پس از پدر ارجمندش ، به مقام امامت و خلافت الهى رسید و جانشین وى گردید و امور امامت را پس از آن حضرت ، اداره کرد. فضیلت ، علم ، زهد و بزرگوارى امام محمدباقر علیه السّلام از تمامى خاندان وى بیشتر و برتر بود و همگان ، وى را به عظمت مى ستوده و عوام و خواص احترامش مى کردند. قدر و منزلتش از دیگران بیشتر بود و از هیچ یک از فرزندان امام حسن علیه السّلام و امام حسین علیه السّلام ، در خصوص علم دین ، نشر آداب و سنت نبوى ، حقایق قرآنى ، سیرت الهى و فنون اخلاق و آداب ، یادگار گران بهایى به اندازه او بر جاى نمانده است .

از یاران پیامبر صلّى اللّه علیه و آله ، همان هایى که عمرى دراز پیدا کرده و محضر آن جناب را درک کرده بودند، از آن حضرت ، امور دینى و آیین اسلامى را روایت کرده اند.

هم چنین بزرگان تابعین و پیشوایان فقهاى مسلمین ، از این امام همام بهره هاى بسیار برده اند. پایه فضل و بزرگوارى آن حضرت به جایى رسیده بود که در میان اهل علم و کمال ، ضرب المثل بود و سرایندگان ، در ستایش او شعرهاى فراوانى سروده و آثار خود را به نام نامى آن حضرت مزین مى کردند.

السّلام علیک یا محمّدبن علی ، باقرالعِلمِ بعد النّبى ، یا حجة اللّه على خلقه ، و رحمة الله و برکاته

منبع: روزشمار تاریخ اسلام(ماه صفر)

 چشمه جاری شکافنده علم ها در بیابان خشکیده دانش جوشیدن گرفت و جان جویندگان علم و معرفت را از زلال پر برکت خود سیراب ساخت. شیعه نشان افتخار دیگری بر گردن آویخت و بر این پیشوای معصوم خود بالید. ای افتخار شیعه که در ضیافت خانه حوزه ها و دانشگاه ها سفره پر نعمت دانش تو گسترده است، میلاد مسعودت را گرامی می داریم.

ماه محرم ماه حماسه خونین و همیشه جاویدان کربلا با کوله باری از غم و اندوه سپری شد و در ایام صفر با غم سنگینی که از لاله های خونین دشت کربلا بر دلهایمان همیشه باقی است، در شب میلاد آخرین بازمانده کربلای عطش، اشکهای چشمانمان مضاعف میشود و طپش قلبمان سنگین تر از دیروز و دستهایمان بر پنجره های سخت قبرستان غریب و دلگیر بقیع گره میخورد، آنجا که مأوی شکافنده دانش هاست.

چشم هایت را می بندی و دیوار بقیع را در برابرت می‌‌‌‌یابی و آنگاه که شبکه های پنجره را لمس می‌کنی مرغ جانت پر می کشد که بر مزار های مطهر و پاکشان حضور یابی، صورت بر خاک معطرشان بگذاری و با سوز دل غربت ایشان را گریه کنی. این جا مدینه است این جا بقیع است و این چهار بقعه تاریک و مظلوم ... چهار قبر مظلوم را می‌نگری که تنها با سنگی بر روی آنها نشان از مزار شریف گلی از بوستان محمد (ص) دارند.

گل ستاره وجود حضرت باقر در آسمان شیعه تابیدن گرفت؛ اما آسمانی که رخت ماتم بر تن نموده، عزادار دیگر ستارگانی است که ابرهای کینه و سنگ دلی در کربلا، جلوی درخشش آنها را گرفته اند.

امام شکافنده دانش ها که جامع علم و منبع دانش و مشهور به فضیلت و بینش است و درجه علم و دانشش بالاتر از فهم بشری، امام پایداری و تلخی چشیده ای  از حماسه عاشورا که پیمانش با خدا غیر قابل تردید و فضیلت و کمالش غیر قابل انکار است امام علم که چشمه‌های جوشان دانش و فنون و حکمت از اندیشه های این بابغه دین می جوشید و می‌تراوید و اوراق زندگی اش سراسر سرشار از احادیث روایت‌‌ها و کلمات قصار و نصیحت هاست.

شب میلادش، فضای ساکت و آرام مدینه، مبهوت نورافشانی خانه گلین امام سجاد (علیه السلام) است و فروغی نورانی، آسمان مدینه را روشن کرده است؛ نوری که از چهره معصوم و منور نوزادی مبارک به آسمان ساطع است. چشمه جاری شکافنده علم ها در بیابان خشکیده دانش جوشیدن گرفت و جان جویندگان علم و معرفت را از زلال پر برکت خود سیراب ساخت.

 نام مبارک امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، بدین جهت که: دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت. القاب دیگری مانند شاکر و صابر و هادی نیز برای آن حضرت ذکر کرده اند که هریک باز گوینده صفتی از صفات آن امام بزرگوار بوده است.

کنیه امام "ابو جعفر" بود. مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبی (علیه السلام) است.